Onderzoek van de ABCD-studie toont de invloeden voor psychosociale problemen op 5-6 jarige leeftijd.
Sociaaleconomische status (SES) is meer bepalend voor psychosociale problemen bij kinderen dan prematuriteit. Uit onderzoek van de ABCD-studie bleek zowel een laag opleidingsniveau als een krappe financiële situatie van invloed te zijn op het ontwikkelen van psychosociale problemen op 5-6 jarige leeftijd.
Geen versterking
Bekend was al dat prematuur geboren kinderen meer kans hebben op het ontwikkelen van psychosociale problemen. Uit dit nieuwe onderzoek van jeugdarts Sanne de Laat en collega’s blijkt dat prematuriteit en opgroeien bij een moeder met een laag opleidingsniveau of een krappe financiële situatie elkaar niet versterken. Het onderzoek is onlangs gepubliceerd in European Child and Adolescent Psychiatry.
De ABCD-studie
De ABCD-studie (Amsterdam Born Children and their Development) is een langlopend onderzoek naar gezondheidsverschillen bij kinderen. In 2003 is begonnen met het volgen van een grote groep zwangere vrouwen in Amsterdam. Toen de kinderen van deze vrouwen 5-6 jarige oud waren, hebben moeders en leerkrachten een uitgebreide vragenlijst ingevuld. Deze vragenlijst bestond onder andere uit de Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ), een screenende vragenlijst die de sterke en zwakke kanten van een kind meet op bijvoorbeeld het gebied emotionele problemen, gedragsproblemen en hyperactiviteit. Een hogere totaalscore betekent een verhoogd risico op psychosociale problemen. Kinderen met een laagopgeleide moeder of in een krappe financiële situatie scoorden duidelijk het hoogst op de SDQ ingevuld door zowel de moeders als de leerkrachten.
Prematuur geboren kinderen
Prematuur geboren kinderen scoorden gemiddeld ongeveer een punt hoger op de SDQ dan hun leeftijdsgenoten die na een zwangerschapsduur van 37 weken werden geboren. De 217 prematuren werden gemiddeld tussen 34 en 37 weken zwangerschapsduur geboren. 16 % van de prematuur geboren kinderen had een verhoogde SDQ score in vergelijking met 10 % van de op tijd geboren kinderen. In de laag opgeleide groep had 25 % van de prematuren een verhoogde SDQ score en 21 % van de op tijd geboren kinderen. In de hoog opgeleide groep had 13 % van de prematuren een verhoogde SDQ score en 6,5 % van de op tijd geboren kinderen. Na correctie voor andere factoren die mogelijk een rol spelen (zoals psychische problemen van de moeder, etniciteit en eenoudergezin) werd alleen nog een SDQ verschil tussen prematuur en op tijd geboren kinderen gevonden in de hoge SES groep. Een hoge score op de SDQ is aanleiding tot verder onderzoek naar psychosociale problemen en is een eerste indicatie dat er mogelijk psychische klachten zijn.
Reactie ActiZ Jeugd
Vroeg signaleren is belangrijk om latere problemen te voorkomen. Daarom is het van belang om vooral aandacht te hebben voor preventie van psychosociale problemen bij alle kinderen. Op dit moment wordt de JGZ richtlijn signalering psychosociale problematiek herzien. In de nieuwe versie zal ook een advies voor de 0-4 jarigen opgenomen worden.
Bron: Persbericht publicatie ‘Effect of socioeconomic status on psychosocial problems in 5- to 6-year-old preterm- and term-born children: the ABCD study’ in European Child and Adolescent Psychiatry’. Auteurs: S.A.A. de Laat, M.L. Essink-Bot, A.G. van Wassenaer-Leemhuis, T.G.M. Vrijkotte. AMC. November 2015.