Op maandagavond 14 april 2025 organiseerde ActiZ Jeugd voor de derde keer een interactief webinar voor gemeenteraadsleden. Meer dan 80 raadsleden uit het hele land namen deel aan deze online bijeenkomst: ‘Van Ravijnjaar naar een kloppend hart voor jeugd en gezin’.
Als aftrap ging webinar host Angela Bransen in gesprek met Ron Boumans, voorzitter van ActiZ Jeugd, over een aantal actualiteiten. Boumans blikte hierbij ook terug op de petitie ‘Help ons het hart voor jeugd en gezin kloppend te maken’, die onlangs werd aangeboden aan de Tweede Kamer. Met deze petitie vragen negen partijen aandacht voor het vergroten van de kansen voor kinderen en gezinnen. De jeugdgezondheidszorg (JGZ) en haar professionals willen dat écht ieder kind en ieder gezin alle mogelijkheden krijgt om zich veerkrachtig, veilig en gezond te ontwikkelen.
Ook de landelijke voorjaarsnota was veelvuldig onderwerp van gesprek, maar de lokale voorjaarsnota’s zijn even spannend. Gemeenteraadsleden hebben nu meer dan ooit een belangrijke sleutelrol om écht duurzaam te gaan investeren in preventie.
Praktijkvoorbeeld Apeldoorn
Een krachtig praktijkvoorbeeld kwam uit Apeldoorn. Soler Berk (VVD-raadslid) vertelde hoe zijn motie ‘Geef de regie terug aan jongeren en gezinnen’ unaniem werd aangenomen in de gemeenteraad. De motie ontstond uit gesprekken met jongeren en ouders die zich verstrikt voelden in een systeem dat te veel óver hen beslist in plaats van mét hen.
Samen met andere raadsleden, in een werkgroep en met ondersteuning van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), werkt Apeldoorn nu aan een nieuwe aanpak waarin maatwerk, nabijheid en vertrouwen centraal staan. Lees meer over de werkwijze van Soler Berk via: www.solerberk.nl
Beweging naar voren
Verder presenteerde Mark Weghorst (NCJ) de handreiking ‘Preventie in de praktijk: de JGZ als partner voor gemeenten’. Deze handreiking is opgesteld in opdracht van VWS en helpt gemeenten om de JGZ beter te benutten bij de zogenoemde ‘beweging naar voren’ uit de Hervormingsagenda Jeugd. De handreiking biedt een methodiek om in de eigen gemeente het gesprek aan te gaan.
“Het gesprek tussen gemeente en JGZ gaat vaak alleen over geld, terwijl je het zou moeten hebben over maatschappelijke impact en gedeelde waarden,” aldus Weghorst. De handreiking bevat concrete handvatten hoe dat gesprek wél te voeren – bijvoorbeeld over hoe motoriek, armoede en mondgezondheid bepalend kunnen zijn voor het voorkomen van zwaardere jeugdzorg.
Inzicht met cijfers: de Pilot JGZ Benchmark
Marvin Hanekamp (Berenschot) presenteerde vervolgens de eerste uitkomsten van de pilot JGZ Benchmark, een kostprijsmodel dat in samenwerking met zes JGZ-organisaties uit het ActiZ Jeugd-netwerk is ontwikkeld. De benchmark biedt objectieve inzichten in de kosten van de JGZ en helpt gemeenten en aanbieders om op basis van data met elkaar in gesprek te gaan. De pilot was bedoeld om antwoord te krijgen op de vraag: “Is een benchmark in de JGZ mogelijk?”. Het antwoord hierop is ja. De komende tijd wordt er samen met Berenschot gekeken hoe er vervolg gegeven kan worden aan de benchmark en gaan hierover met verschillende stakeholders in gesprek.
Voorzitter ActiZ Jeugd Ron Boumans: “JGZ-organisaties worden gefinancierd vanuit publieke middelen. Dat betekent dat we rekenschap dienen af te leggen aan de samenleving, maar ook dat we een partner zijn in de uitdagingen waar gemeenten voor staan. We weten dat veel gemeenten een enorme uitdaging hebben met het sluitend krijgen van hun begroting. Uit de BDO-benchmark Nederlandse gemeenten 2025 bleek dat gemeenten verwachten tot en met 2028 een gezamenlijk begrotingstekort van 3,8 miljard euro te hebben. Dit vraagt om meer inzicht, transparantie en kansrijk partnerschap. Een goede dialoog en het maken van bewuste onderbouwde keuzes op basis van kwaliteit en kosten is belangrijker dan ooit. Daar leveren wij graag onze bijdrage aan”.
Gemeenteraadsverkiezingen 2026
Ron Boumans sloot de avond af met een boodschap voor de gemeentelijke verkiezingen van 2026: geef preventie en jeugdgezondheidszorg een structurele plek in het beleid. Hij verwees daarbij naar vijf heldere speerpunten:
- Investeer in het Hart voor jeugd en gezin als laagdrempelige basisvoorziening, met de JGZ als spil in de wijk. Zie de handreiking ‘Aan de slag met kansrijk partnerschap. Dienend aan jeugd en gezin.’
- Versterk de sociale en pedagogische basis.
- Maak van preventie een strategische kernopgave in gemeentelijk jeugd- en gezinsbeleid.
- Integreer de JGZ in lokale teams en werk met gedeelde doelen en verantwoordelijkheden.
- Erken informele zorginitiatieven als volwaardige en gelijkwaardige partners. Vertrek vanuit het gewone leven, praat niet over maar met hen en begin bij de vraag wat heeft u/ hebben jullie nodig.
Reacties raadsleden
Er waren veel raadsleden aanwezig – hartelijk dank voor jullie betrokkenheid! We ontvingen enthousiaste reacties, waaruit bleek hoe waardevol de bijeenkomst werd gevonden. Een deelnemer liet weten: “Ik ben heel blij met jullie webinars! Deze helpen mij echt als raadslid en ik ga zeker met de tips van vandaag aan de slag.” Een ander voegde toe: “Voordat het te laat is en de bijeenkomst wordt afgesloten: ik proef van alle mensen een enorm enthousiasme en betrokkenheid. Ik dank jullie van harte voor het samenstellen van deze webinar en heel graag tot een volgende keer.”
Tot de volgende keer!
