Veel psychiatrische problematiek bij kinderen en jong-volwassenen heeft hechtingsproblematiek als onderliggende oorzaak. Kinderartsen, huisartsen en JGZ kunnen veel leed voorkomen als zij hier vroegtijdig op screenen.
Veel psychiatrische problematiek bij kinderen en jong-volwassenen heeft hechtingsproblematiek als onderliggende oorzaak. Kinderartsen, huisartsen en JGZ kunnen veel leed voorkomen als zij hier vroegtijdig op screenen.
Postnatale depressie
Regelmatig komen er moeders op het consultatiebureau met een baby van vier weken die veel huilt. Met het uitsluiten van medische oorzaken, uitleg en eventueel aanvullende begeleiding door de jeugdverpleegkundige is de moeder vaak goed geholpen. Soms reageert ze echter nauwelijks op het huilen tijdens het consult, of geeft ze zelf aan dat ze niet goed in haar vel zit. Dan moet aan een postnatale depressie worden gedacht. In Nederland hebben elk jaar zo’n 22.000 vrouwen een postnatale depressie. Dit is ongeveer 10 procent van alle vrouwen die in Nederland bevallen. Een depressie van een ouder is een groot risico bij het ontwikkelen van een gezonde hechtingsrelatie. Daarom worden moeders bij wie een postnatale depressie wordt herkend altijd begeleid en zo nodig doorverwezen.
Veilige gehechtheid
Veilige gehechtheid is voorwaarde voor een gezonde cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling. Vroege aandacht hiervoor verlaagt het risico op latere psychopathologie. Huisartsen, jeugdartsen en -verpleegkundigen, kinderartsen en kinderpsychiaters – maar ook andere professionals in de zorg voor jeugd – hebben een rol in het vroeg herkennen en aanpakken van problematische gehechtheid. Specifieke screening naar de mate van onveilige gehechtheid of risicofactoren voor problematische gehechtheid ontbreekt tot nu toe, al heeft de JGZ hier wel oog voor.
Screenen
Basic Trust en de Universiteit van Amsterdam ontwikkelen samen een signaleringsinstrument voor kinderen tot 2 jaar; voor kinderen van 2 tot en met 5 jaar is al een testversie beschikbaar die nog aanpassingen behoeft. Voor in de klinische praktijk wordt het Disturbances of Attachment Interview in Nederland gebruikt, dat beschikt over gunstige psychometrische eigenschappen.
Reactie ActiZ Jeugd
Onveilige gehechtheid is belangrijk om tijdig te onderkennen en zo mogelijk te voorkomen. Voor de JGZ zou een valide instrument met voldoende sensitiviteit en specificiteit, een aanwinst zijn, mits het in te passen is in de dagelijkse praktijkvoering van het consultatiebureau.
Bron: Medisch Contact | 16 juli 2015 ‘Screenen op problematische gehechtheid is hard nodig’