Steun voor aanstaande ouders bij ouderschap en opvoeding

In het visiedocument ‘Steun aan aanstaande ouders’ verkent het NJi in opdracht van VWS de meerwaarde, mogelijkheden en behoeften van een ondersteuningsaanbod voor aanstaande ouders door gemeenten. Ook CenteringPregnancy komt in deze notitie aan de orde.

Gemeenten hebben in het kader van de Wet publieke gezondheid (Wpg) sinds 2012 een regierol voor prenatale voorlichting aan aanstaande ouders. Deze voorlichting is aanvullend op de informatie en consulten van huisartsen, verloskundigen en gynaecologen en bereidt aanstaande ouders voor op wat komen gaat, wijst op mogelijke risico’s en geeft informatie over instanties die zorg, hulp of ondersteuning kunnen bieden (VNG, 2011). Dit prenatale aanbod wordt momenteel vaak geboden in de vorm van betrouwbare online informatie via een gemeentelijke website (verzorgd door de stichting Opvoeden.nl en aan gemeenten gratis beschikbaar gesteld door VWS en VNG). Tegelijkertijd is de gemeentelijke regierol in prenatale voorlichting een kans om ouders op positieve manier te binden aan lokale voorzieningen en contacten te leggen met andere vaders en moeders.

Zweden en Finland

Informatie en steun bij de voorbereiding op het ouderschap en de opvoeding is in Nederland niet vanzelfsprekend terwijl veel aanstaande ouders daarmee wel geholpen zouden zijn. Internationaal zijn hier al goede voorbeelden van te vinden, bijvoorbeeld in Zweden en Finland. Hier worden groepsbijeenkomsten georganiseerd voor vaders en moeders over zwangerschap en geboorte, met veel aandacht voor de emotionele en sociale aspecten van het krijgen van een kind. Deze bijeenkomsten gaan door in het eerste levensjaar van het kind. Het ‘familiecentrum’ krijgt door deze cursussen veel betekenis voor de ouders en velen gaan informeel door met de bijeenkomsten, op eigen kracht.

CenteringPregnancy

CenteringPregnancyis een nieuwe vorm van prenatale zorg waarbij de normale zwangerschapscontroles in groepsverband plaatsvinden, en uitgebreid worden naar voorlichting, interactieve leermethoden en gesprekken over wat vrouwen bezig houdt tijdens hun zwangerschap. TNO ontwikkelt samen met de KNOV en het LUMC het Amerikaanse CenteringPregnancy door naar een Nederlandse versie. Aan de groepen die tien keer bijeenkomen, nemen tien tot twaalf vrouwen deel die ongeveer even lang zwanger zijn. TNO zegt op haar website onder meer het volgende over deze methode: ‘Het unieke aan CenteringPregnancy is de groepsdynamiek: alle aanwezigen hebben hun eigen inbreng en spiegelen, ondersteunen elkaar en vullen elkaar aan. De verloskundige is onderdeel van de groep en kan ook onderwerpen inbrengen. Door de langere interactietijd tussen de zorgverlener en de zwangeren kunnen zowel klinische-, psychische-, sociale- en gedragsfactoren meer uitgediept worden. De cliënt staat centraal, de vraag achter de vraag komt door de groepsdynamiek naar boven en de zorgverlener leert de cliënt beter kennen. Daarnaast biedt groepszorg de zwangeren de mogelijkheid tot het vormen van vriendschappen, netwerken en ondersteuningsstructuren die juist zwangeren in achterstandssituaties het meest ontberen. In plaats van de cliënt te informeren zal de verloskundige de rol van discussieleider op zich moeten nemen, waarbij zij stimuleert dat vraag, raad en oplossingen uit de groepsdynamiek van zwangeren komen. Uit onderzoek in Amerika blijkt dat deze vorm van zorg betere uitkomsten geeft. Er worden bijvoorbeeld minder kinderen te vroeg geboren. Daarnaast neemt de tevredenheid met de zorg toe, doordat de meeste zwangeren de groepszorg veel leuker vinden en veel steun bij elkaar vinden. Ook leert de zwangere haar gezondheid beter begrijpen en in de gaten te houden, omdat ze veel actiever betrokken wordt bij het uitvoeren van de medische controles.’

Bron: TNO  

Bijlage en bron: NJi nota Steun voor aanstaande ouders bij ouderschap en opvoeding