Nieuwe definitie gezondheid

Een toestand van ‘compleet welbevinden’, zo luidt de definitie die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hanteert voor gezondheid. Maar volgens de promovenda Machteld Huber is die definitie verouderd, omdat daarmee praktisch iedereen patiënt is. Ze ontwikkelde samen met de Gezondheidsraad en ZonMw een nieuw concept voor gezondheid.  

Nieuw concept voor gezondheid

Gezondheid ‘als het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven’ zo luidt de nieuwe omschrijving. Volgens Huber wordt hierin veel meer de potentie benadrukt om gezond te zijn of te worden, zelfs wanneer er sprake is van ziekte.  

Zes dimensies

In de afgelopen twee jaar toetste Huber het concept bij patiënten, behandelaren en beleidsmakers. Om het concept te operationaliseren introduceerde de onderzoeker het begrip ‘positieve gezondheid’, bestaande uit zes dimensies waaraan je gezondheid kunt aflezen: lichamelijke functies, mentale functies en beleving, de spirituele/existentiële dimensie, kwaliteit van leven, sociaal-maatschappelijke participatie en dagelijks functioneren. Over de inhoud van gezondheid bleken grote verschillen in interpretatie te bestaan. Beleidsmakers, onderzoekers en artsen kenden het meeste belang toe aan lichamelijke functies. Patiënten daarentegen vatten het begrip juist heel breed op en vonden alle zes dimensies bijna even belangrijk.

Eigen kracht

Huber: ‘Doordat de nadruk ligt op veerkracht en eigen regie, voelen patiënten zich in hun kracht aangesproken en niet uitsluitend benaderd als zieke. Voor deze groep wegen sociale participatie en zingeving minstens zo zwaar. Het is belangrijk dat een arts dat ook ziet’.

Inmiddels is een aantal organisaties voor zorg en publieke gezondheid gestart met het implementeren van het begrip ‘positieve gezondheid’. Instanties zien het nieuwe concept als kader voor herinrichting van de preventieve zorg. Zij heeft een filmpje gemaakt met een toelichting.