Betere astma onderkenning bij peuters en kleuters

Astma bij kinderen begint meestal op jonge leeftijd, maar bij kleine kinderen is de diagnose moeilijk te stellen. Daardoor wordt de aandoening vaak niet goed behandeld. Een groep Amsterdamse onderzoekers ontwikkelde daarom een praktisch model waarmee huisartsen astma bij kleine kinderen eenvoudig kunnen vaststellen en zo nodig behandelen. Vakblad Huisarts & Wetenschap publiceert hun bevindingen in het decembernummer.

Huisartsen krijgen vaak peuters of kleuters op het spreekuur met astmatische klachten. Maar hebben zij ook echt astma? Daar is eenvoudig achter te komen door na te gaan of het kind astma en/of allergie in de familie heeft, slecht slaapt door piepen, of piept zonder griep of verkoudheid. De onderzoekers vonden in totaal vijf klinische kenmerken die zij verwerkten in een score, de CAPS (clinical asthma prediction score). Hoe hoger de score, hoe groter de kans op astma.

Kwaliteit van leven
Een voorspellend model waarmee de kans op astma in een vroeg stadium kan worden vastgesteld, is voor zowel huisartsen als ouders een waardevol instrument. Als ouders weten dat de kans groot is dat hun jonge kind op 6-jarige leeftijd astma zal ontwikkelen, begrijpen zij de symptomen beter en kunnen zij zo nodig hun leefstijl aanpassen. Is daarentegen bekend dat die kans laag is, dan neemt de uitslag eventuele zorgen weg. Huisartsen kunnen dankzij dit model het kind beter behandelen, het model voorkomt zowel onder- als overbehandeling. Dat verhoogt de kwaliteit van leven van de kinderen.

Praktisch instrument
Bij kinderen jonger dan 6 jaar kan de diagnose astma niet met zekerheid worden gesteld, omdat de meeste voorspellende modellen voor astma zijn ontwikkeld voor de algemene bevolking (meestal gebaseerd op vragenlijstonderzoeken). Die modellen zijn niet zonder meer geschikt voor peuters en kleuters die bij de huisarts komen.

De Amsterdamse onderzoekers gingen anders te werk. Zij volgden een groep Nederlandse kinderen (tussen de 2 en 5 jaar oud) met een hoog risico op astma tot zij 6 jaar oud waren. Het was hun doel een klinisch model te ontwikkelen voor het voorspellen van astma bij jonge kinderen met een hoog risico op deze aandoening. Hun CAPS-model biedt de huisarts een eenvoudig en praktisch instrument om bij peuters en kleuters die mogelijk astma hebben te kiezen tussen (waakzaam) afwachten of ingrijpen.